Tình hình xâm nhập mặn cấp thiết ở khu vực miền Tây
Tình hình xâm nhập mặn ở miền Tây đang trở thành một vấn đề cấp thiết, đặc biệt là trong ngành thủy sản. Đợt xâm nhập mặn kéo dài đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến sản xuất nuôi trồng thủy sản, đe dọa không chỉ nguồn cung lương thực mà còn đe dọa đến sinh kế của hàng triệu người dân nơi đây.
Trong bối cảnh này, việc đánh giá và đối phó với tình hình xâm nhập mặn là vô cùng cấp bách, đòi hỏi sự chủ động và khẩn trương từ các cơ quan chức năng cũng như sự hỗ trợ và hợp tác từ cộng đồng và doanh nghiệp. Hãy cùng Tép bạc tìm hiểu thêm về tình hình xâm nhập mặn nhé!
Xâm nhập mặn
Xâm nhập mặn, hay còn được biết đến với tên gọi là đất bị nhiễm mặn, là hiện tượng mà hàm lượng muối trong đất vượt quá mức cho phép do sự xâm nhập trực tiếp của nước biển vào đất liền trong các tình huống như triều cường, nước biển dâng cao hoặc cạn kiệt nguồn nước ngọt. Khi xảy ra, nước biển mang theo lượng muối hòa tan và nó sẽ bị kẹt lại trong đất, tích tụ và gây ra hiện tượng mặn.
Ngoài ra, xâm nhập mặn cũng bao gồm quá trình thay thế nước ngọt trong các tầng chứa nước ở khu vực ven biển bằng nước mặn do sự di chuyển của khối nước mặn vào tầng nước ngọt. Một cách ngắn gọn, xâm nhập mặn là quá trình tích tụ quá nhiều muối hòa tan trong đất.
Hiện tượng xâm nhập mặn là một hậu quả của sự biến đổi khí hậu. Đây là một hiện tượng tự nhiên diễn ra hàng năm và có thể được dự báo trước.
Tình hình xâm nhập mặn cấp thiết ở miền Tây
Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia ngày 20-3, trong vòng 10 ngày tới, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long sẽ phải đối mặt với một đợt xâm nhập mặn.
Dự báo cho thấy xâm nhập mặn sẽ tăng từ bây giờ đến giữa tuần sau (cao điểm từ 24 đến 28-3), sau đó sẽ dần giảm. Mức độ mặn sẽ cao nhất tại các trạm phổ biến so với cùng kỳ năm trước.
Dự báo cho thấy xâm nhập mặn (với mức độ muối 4g/l) sẽ diễn ra sâu vào Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là tại các con sông như Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, sông Cửa Tiểu, Cửa Đại, sông Hàm Luông, sông Cổ Chiên, sông Hậu, sông Cái Lớn.
Các địa phương cần tích trữ nước ngọt khi mực nước biển thấp để sử dụng cho nông nghiệp và sinh hoạt dân sinh.
Tôm nuôi trong ao chịu nhiều ảnh hưởng từ tác động của xâm nhập mặn
Theo Cục Thủy lợi, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long đã ảnh hưởng đến việc lấy nước của các công trình thủy lợi trong khoảng từ 45 đến 55km vào những ngày triều cường.
Cơ quan khí tượng cho biết xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long mùa khô năm 2023-2024 cao hơn so với trung bình nhiều năm trước, nhưng không đạt mức cao như mùa khô năm 2015-2016 và 2019-2020.
Các đợt xâm nhập mặn cao sẽ tập trung từ ngày 24 đến 28-3 ở cửa sông Cửu Long và từ tháng 3 đến tháng 4-2024 tại các sông như Vàm Cỏ, Cái Lớn (từ ngày 24 đến 28-3, từ ngày 8 đến 13-4, từ ngày 22 đến 28-4).
Ông Phùng Tiến Dũng, trưởng Phòng dự báo thủy văn Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ, cho biết tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn nước từ sông Mekong, triều cường và sẽ tiếp tục biến động trong thời gian tới.
Vì vậy, các địa phương cần cập nhật thông tin dự báo khí tượng thủy văn và triển khai các biện pháp phòng chống xâm nhập mặn một cách chủ động.
Cục Thủy lợi đang phối hợp với các đơn vị sự nghiệp khoa học để theo dõi thông tin từ thượng nguồn sông Mekong và tiếp tục cập nhật tình hình xâm nhập mặn năm 2024.
Tác hại của xâm nhập mặn đến thủy sản
Đầu tiên, sự thay đổi đột ngột trong độ mặn của nước làm giảm khả năng sinh trưởng và phát triển của các loài thủy sản, đặc biệt là loài nuôi trồng như tôm, cá. Sự biến đổi nhanh chóng của môi trường làm cho chúng khó thích nghi và dẫn đến sự suy giảm đáng kể trong sản lượng.
Thứ hai, xâm nhập mặn gây ra sự mất cân bằng trong hệ sinh thái nước ngọt. Nước biển khi xâm nhập vào các khu vực nước ngọt mang theo các loại khoáng chất và muối, làm tăng độ mặn của môi trường. Điều này ảnh hưởng đến việc phát triển của vi sinh vật và thức ăn tự nhiên cho thủy sản, làm giảm sự đa dạng sinh học và làm suy giảm nguồn thức ăn tự nhiên.
Thứ ba, xâm nhập mặn cũng tạo ra các vấn đề về sức kháng cho thủy sản. Các loài thủy sản khi phải chịu đựng sự biến đổi nhanh chóng của môi trường có thể trở nên yếu đuối và dễ bị tác động bởi các bệnh tật và vi khuẩn hại. Điều này dẫn đến sự gia tăng về việc sử dụng hóa chất và thuốc trừ sâu trong nuôi trồng thủy sản, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức kháng của loài thủy sản.
Xâm nhập mặn không chỉ gây ra sự suy giảm trong sản lượng thủy sản mà còn ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái và sức kháng của loài thủy sản, tạo ra những thách thức lớn đối với ngành nuôi trồng thủy sản và sự phát triển bền vững của nền kinh tế nông nghiệp.
Bà con cần chủ động phòng chống xâm nhập mặn tấn công đến ao nuôi tôm
Các giải pháp hiện đại để chống xâm nhập mặn
Để đối phó với tình hình này, Tổng cục Thủy sản đã đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố ở miền Nam cần chỉ đạo các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi và cập nhật thông tin về thời tiết, tình hình thủy văn, hạn hán và xâm nhập mặn. Đồng thời, cần tăng cường hoạt động quan trắc môi trường và cung cấp thông tin kịp thời, hướng dẫn giải pháp để người dân có thể tự bảo vệ mình.
Trong tương lai, cần thúc đẩy việc tham mưu và đề xuất cho cấp có thẩm quyền nhằm điều chỉnh cơ cấu sản xuất và mùa vụ nuôi trồng thủy sản của địa phương, nhằm giảm thiểu tác động của xâm nhập mặn.
Bên cạnh đó, cần có hướng dẫn cụ thể cho người nuôi về các biện pháp kỹ thuật để ứng phó với tình hình hạn hán và xâm nhập mặn hiện nay. Điều này bao gồm việc theo dõi chất lượng nước trong ao nuôi, nguồn nước cung cấp, và tuân thủ các khuyến nghị và hướng dẫn từ các cơ quan chuyên môn. Khi mặn nước tăng cao, cần hạn chế việc cho ăn và cung cấp thêm các loại vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho thủy sản.