Sự tăng trưởng bù của tôm thẻ chân trắng
Tăng trưởng bù được định nghĩa là một quá trình sinh lý, trong đó sinh vật sẽ trải qua giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng sau một thời gian dài hạn chế tăng trưởng. Giai đoạn sống, điều kiện môi trường, mức độ nghiêm trọng và hạn chế thời gian cũng như cách sinh vật phản ứng sau khi điều kiện lý tưởng được cải thiện phục hồi sẽ thay đổi tùy theo loài.
Tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) có tiềm năng tăng trưởng tốt nhất từ 28 – 30 độ C trong các hệ thống nuôi thông thường. Sự tăng trưởng này đạt được không chỉ bởi một phạm vi nhiệt độ thích hợp mà còn tổng của nhiều yếu tố bao gồm các thông số nước thích hợp và quản lý cho ăn hiệu quả. Quản lý cho ăn có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất và giảm hệ số chuyển đổi thức ăn.
Việc hạn chế thức ăn tạm thời và thay đổi nhiệt độ có thể tăng hiệu quả chuyển hóa thức ăn khi thức ăn được phục hồi sau thời gian hạn chế, dẫn đến tốc độ tăng trưởng đặc biệt cao hơn đáng kể, tuy nhiên nó thay đổi tùy theo loài, giai đoạn sống, điều kiện môi trường và thời gian hạn chế cũng như cách sinh vật phản ứng một khi điều kiện nuôi cấy được cải thiện hoặc phục hồi.
Ngoài việc khám phá sự tăng trưởng bù đắp từ thay đổi nhiệt độ, việc đánh giá tác động của quá trình này liên quan đến quản lý thức ăn là có liên quan, bởi vì thức ăn sản xuất là chi phí sản xuất chính – lên tới 60% – trong nuôi tôm thâm canh. Do đó, việc sử dụng hạn chế thức ăn như một tác nhân cho tăng trưởng bù tiếp theo có thể là một chiến lược để giảm yêu cầu và chi phí thức ăn.
Nghiên cứu mới đây của nhóm nghiên cứu người Mexico cho thấy việt thay đổi nhiệt độ và hạn chế dinh dưỡng có khả năng kích thích tăng trưởng và giảm hệ số thức ăn trên tôm thẻ chân trắng.
Tôm thẻ chân trắng nhỏ (trọng lượng ban đầu 0,75 ± 0,05) được thí nghiệm ở 3 nhiệt độ (22 °C, 26 °C và 30 °C và nhịn ăn trong 3, 7 và 14 ngày, tiếp theo là giai đoạn phục hồi cho ăn tự do và nhiệt độ ở 30°C trong thời gian còn lại của năm tuần thử nghiệm. Các phương pháp điều trị được so sánh với nhóm đối chứng được cho ăn đến mức no ở 30°C trong suốt thí nghiệm. Tốc độ tăng trưởng cụ thể (SGR, % ngày −1 ), tăng trọng (WG), tăng trưởng bù (CG), tỷ lệ sống (S), lượng ăn vào (FI) và tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) được xác định hàng tuần để kiểm tra.
Việc sử dụng hạn chế thức ăn như một tác nhân cho tăng trưởng bù
Kết quả cho thấy nhóm cho nhịn ăn 3 ngày đạt trọng lượng tương đương với nhóm đối chứng, điều này cho thấy sự tăng trưởng bù tuyệt đối. Trong nhóm này, tôm được xử lý ở nhiệt độ 26°C cho thấy FI và FCR thấp hơn so với tôm tiếp xúc ở nhiệt độ 22°C và 30°C (tiêu thụ thức ăn ít hơn 8%), cho thấy việc sử dụng chất dinh dưỡng từ chế độ ăn hiệu quả hơn.
Mặt khác, nhóm tiếp xúc với chế độ nhịn ăn trong 14 ngày cho thấy tăng trọng giảm hơn 50%. Sự điều chỉnh tăng của các gen liên quan đến cân bằng nội môi năng lượng, tăng trưởng cơ và lột xác đã được quan sát thấy trong CG, trong khi những gen liên quan đến phản ứng của tế bào đối với kích thích phá hủy DNA lại bị điều chỉnh giảm.
Ngược lại, các gen liên quan đến phản ứng căng thẳng oxy hóa được điều chỉnh tăng và các gen liên quan đến quá trình lột xác và trao đổi chất được điều chỉnh giảm. Do đó nhịn ăn ngắn hạn 3 ngày và ở nhiệt độ 26 °C là một chiến lược hiệu quả để tối ưu hóa việc sử dụng thức ăn trong nuôi tôm, cải thiện chất lượng nước mà không làm giảm sinh khối cuối cùng.
Sự thay đổi liên tục của môi trường trong quá trình nuôi tôm dẫn đến các yếu tố căng thẳng xảy ra đồng thời. Theo nghĩa này, động vật giáp xác thích nghi thông qua các điều chỉnh phân tử và trao đổi chất để đối phó với các tác nhân gây căng thẳng (Re và cộng sự, 2012). Việc kích thích CG, thông qua các điều kiện có kiểm soát về căng thẳng thời gian, chẳng hạn như hạn chế thức ăn hoặc thay đổi nhiệt độ, là một chiến lược tiềm năng để tối ưu hóa sản xuất trong các hệ thống nuôi nhằm nuôi trồng thủy sản bền vững.