Bảo Vệ Cá Mó – Chiến Binh Làm Sạch Rạn San Hô

Chỉ cần nói “Không” với các thực phẩm chế biến từ cá mó và loại bỏ chúng khỏi danh sách thực phẩm, chúng ta đã góp phần ngăn chặn sự suy giảm đáng kể của loài cá này.

Một loài cá độc đáo có khả năng “linh hoạt” giới tính

Cá mó (tên khoa học là Scaridae) hay còn gọi là cá lưỡi mèo, cá vẹt do phần miệng của chúng nhô ra ngoài gợi liên tưởng đến chiếc mỏ của loài vẹt. Thực chất, tên gọi cá mó là tên chung của 80 loài cá khác nhau thuộc họ Scaridae.

Cá mó được tìm thấy lần đầu tiên vào năm 1810 trên các rạn san hô nhiệt đới, bãi đá và trong các thảm cỏ biển tại vùng biển Ấn Độ Dương. Vì sinh sống và tìm thức ăn quanh các rạn san hô, loài cá này thường có vảy rất lớn để giúp chúng an toàn trước các cạnh sắc nhọn của san hô.

Loài cá này cũng có thể thay đổi màu sắc trong suốt vòng đời của chúng. Vậy nên ngay cả giữa những con đực, con cái và con non cùng loài cũng có thể có màu sắc khác nhau.

Chúng chủ yếu sống trong môi trường nước mặn ở độ sâu khoảng 20m và có thể tồn tại trong môi trường nuôi nhốt ngắn hạn trong các bể nước lợ.

Cá mó là loài cá có màu sắc rất sặc sỡ và xinh đẹp với lớp vảy thường có màu xanh óng ánh và có thể thay đổi màu sắc theo điều kiện ngoại cảnh và lúc chuyển giới tính thụ động.

Loài cá xinh đẹp này còn có khả năng “linh hoạt giới tính

Một trong những điều làm nên “thương hiệu” của cá mó đó chính là chúng có thể “linh hoạt” giới tính của mình. Cụ thể, với một số cá thể là giống cái khi còn nhỏ nhưng lại chuyển thành giống đực khi trưởng thành. Tuy nhiên, điều này không xảy ra với 100% giống cái, vẫn có những con không bị thay đổi giới tính và chúng chính là những cá thể duy trì sinh sản cho loài này.

Cá mó được mệnh danh là chiến binh làm sạch rạn san hô

Thuộc nhóm ăn thực vật, thức ăn chính của cá mó là các loài tảo, rong biển, vi sinh vật có trong các rạn san hô sống, san hô chết và trên đá.

Đặc biệt, nhờ có hàm cứng và bộ răng chắc khỏe mà cá mó có thể cạo tảo và nghiền nát các mẫu san hô chết rồi tiêu hóa tất cả các thành phần dinh dưỡng có trong san hô và bài tiết dưới dạng thải ra cát mịn. Bằng cách này, chúng đã góp phần rất lớn trong việc ngăn chặn được tình trạng tảo nở hoa gây nguy cơ tẩy trắng và làm chết san hô.

Nhờ có bộ răng cứng cáp cá mó đã góp phần rất lớn trong việc bảo vệ hệ sinh thái biển

Mỗi ngày, cá mó dành tới 90% thời gian để ăn hay nói cách khác là trở thành “chiến binh làm sạch rạn san hô” toàn thời gian.

Dù tồn tại trong một cơ thể bé nhỏ, mỗi cá thể cá mó có thể thải ra tới 320kg cát mịn trong một năm. Điều đó có nghĩa là nếu 100 con cá mó được bảo vệ, chúng sẽ thải ra 3,2 tấn cát trong một năm.

Do đó, khi người ta bảo rằng việc bảo vệ cá mó đồng nghĩa với việc giữ gìn một đội quân cá có khả năng cải tạo đại dương thật sự không hề nói quá. Bởi theo một kết quả thống kê thì các rạn san hô – nơi tập hợp một số lượng lớn cá mó vào những năm 1980 là một trong những rạn san hô khỏe mạnh nhất hiện nay.

Tuy nhiên, thực trạng đáng báo động hiện nay là số lượng cá mó đã giảm đi đáng kể trong những năm gần đây do bị người dân đánh bắt và khai thác quá mức vì các mục đích thương mại. Thậm chí, tình trạng của cá mó nguy cấp đến mức chúng còn không đủ số lượng để khai thác bền vững ở vùng biển Caribbean như trước đây.

Trước diễn biến ngày càng phức tạp của tình hình biến đổi khí hậu cũng như các tác động của con người đến hệ sinh thái biển nói chung và rạn san hô nói riêng, việc bảo vệ cá mó thực sự là một biện pháp hữu hữu để góp phần giữ gìn và bảo tồn đại dương.